Een op de vijf jongeren is mantelzorger. Ruim de helft vindt de zorg zwaar. Door het coronavirus wordt dit nog eens versterkt. Jonge mantelzorgers zijn bijvoorbeeld bang de ander te besmetten. Praten over de zorg voor een zieke moeder of een gehandicapte broer kan verlichting bieden, maar gebeurt te weinig. De meeste jonge mantelzorgers houden hun zorgen hierover voor zichzelf. Bijna een kwart heeft behoefte aan professionele hulp. In aanloop naar de Week van de Jonge Mantelzorger die van 1 tot 7 juni plaatsvindt, start het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport daarom de campagne ‘Deel je zorg’.
Het coronavirus verergert de problemen waar jonge mantelzorgers mee kampen. Ruim 60% maakt zich meer zorgen over degene voor wie ze zorgen. De angst voor besmetting van een kwetsbaar iemand speelt daarbij een rol. Vier op de tien jonge mantelzorgers geven aan dat de zorg sinds het uitbreken van het virus zwaarder is geworden. Zij vinden dat de zorg mentaal meer impact heeft, ze hebben minder vrije tijd en voelen zich vermoeider.
“Deel je zorg!”, zegt Minister Hugo de Jonge (VWS). “Zorgen voor een naaste is heel waardevol, maar ik besef goed dat het in coronatijd nog zwaarder kan zijn dan anders. Zeker als je nog jong bent. Ben je ongerust of angstig over degene voor wie je zorgt? Ga in gesprek met je ouders, vrienden, lotgenoten, op school of op je werk. Of zoek professionele hulp.”
Dat acht op de tien jongeren amper praten over de zorg voor een familielid of bekende met een langdurige ziekte, een beperking of verslaving, blijkt uit nieuw onderzoek onder jonge mantelzorgers tussen 18 en 25 jaar. Veel jonge mantelzorgers gaan het gesprek niet aan, omdat ze vinden dat anderen er niks mee te maken hebben, niemand lastig willen vallen, of het moeilijk vinden om er met anderen over te praten.
“Goed voor iemand zorgen kan alleen als je ook goed voor jezelf zorgt. Dat begint pas als je er met iemand anders over kunt praten”, legt voormalig jeugdarts Els Jonker uit. Zij is ambassadeur van JMZPro, een netwerk van professionals dat jonge mantelzorgers ondersteunt. Dit weet Viroen Soebedar (25) uit eigen ervaring. Hij zorgt al negen jaar voor zijn moeder Sardha. Zij kreeg meerdere beroertes en heeft een nierziekte.
“Tijdens mijn studie Bedrijfskunde liep ik vast. Gelukkig kon ik mijn zorgen met de decaan bespreken. Samen hebben we naar oplossingen gezocht. Zo mocht ik van de examencommissie op basis van een ‘bijzondere reden’ toch over naar het volgende jaar. Als ik die hulp niet had gekregen, was ik er misschien wel aan onderdoor gegaan.”
Hulp helpt
Veel jongeren die opgroeien met een zieke of gehandicapte ouder, broer of zus cijferen zichzelf weg. Hoewel de meeste jonge mantelzorgers aangeven de zorg waardevol te vinden, hebben ze moeite met het aangeven van hun grenzen. Vier op de tien jonge mantelzorgers zegt het lastig te vinden anderen om hulp te vragen bij hun zorgtaken.
Het inschakelen van professionele hulp zoals de huisarts, een psycholoog, een Wmo-loket of de Mantelzorglijn kan uitkomst bieden. Bijna een kwart van de jonge mantelzorgers heeft hier behoefte aan, blijkt uit het onderzoek.
Hulp kan op veel fronten iets betekenen, zeggen jonge mantelzorgers die hier ervaring mee hebben. Degenen die hulp hebben gezocht, weten niet alleen waar ze terecht kunnen voor concrete hulp, maar zien ook oplossingen voor problemen, kunnen beter omgaan met de zorgen die ze hebben en voelen zich begrepen.
Kayleigh Crommentuijn (25), die voor haar jongere broer met een ernstig meervoudige beperking zorgt, zocht een paar jaar geleden contact met het Steunpunt Mantelzorg. “Het was een verademing om met mensen te praten die je echt begrijpen. Zij gaven mij de steun die ik nodig had. Mijn vriendinnen deden hun best, maar helemaal snappen deden ze het niet. Dat kan ik ze niet kwalijk nemen, want ze weten niet hoe zwaar het is.”
Erkenning
Het geven van mantelzorg levert voor jongvolwassenen vaak een tegenstrijdig gevoel op. Enerzijds vinden zij het fijn om te zorgen voor een ander (91%), anderzijds wordt de zorg als zwaar of lastig ervaren (56%). “Jongeren in deze leeftijdscategorie zijn bezig met het opbouwen van hun eigen identiteit. Het is moeilijk om je vleugels uit te slaan en je los te maken van je gezin, als je moeder of broer jouw zorg nodig heeft”, zegt Els Jonker van JMZPro. “Daarom is praten hierover zo belangrijk. De erkenning dat je situatie niet vanzelfsprekend is, maakt het makkelijker de juiste keuzes voor jezelf te maken.”
Over de campagne
De campagne ‘Deel je zorg’ stimuleert jonge mantelzorgers over hun zorgen te praten of gebruik te maken van hulp. In online video’s delen jongeren, onder wie radio-dj Frank van der Lende en vlogger Brahim Lakhal, hun ervaringen. Ook geven ze tips over hoe je het bespreekbaar kunt maken, bijvoorbeeld door te appen met de Mantelzorglijn op telefoonnummer 030 760 6055.
Kijk voor meer informatie op: www.mantelzorg.nl/jongzorgen
De Week van de Jonge Mantelzorger
De Week van de Jonge Mantelzorger vindt van 1 tot 7 juni plaats om aandacht en waardering te vragen voor jonge mantelzorgers. Sinds 2018 neemt het Platform voor Jonge Mantelzorgers Vanzelfsprekend!? het initiatief voor deze collectieve campagne die met jonge mantelzorgers is ontwikkeld. Deelnemende organisaties zijn gemeentes, welzijnsorganisaties, Mantelzorgsteunpunten, het Jongerenwerk en andere partijen die actief bezig zijn voor of met jonge mantelzorgers.
Kijk voor meer informatie op: www.weekvandejongemantelzorger.nl
